Tốc độ tăng trưởng ấn tượng gần đây của cá tra Việt Nam chủ yếu nhờ vào nhu cầu cao đối với mặt hàng này tại các thị trường trọng điểm. Báo cáo ngành cá tra năm 2022 của Công ty Chứng khoán Ngân hàng Đầu tư & Phát triển Việt Nam (BSC) cho thấy, nhu cầu tiêu thụ cá tra trên thị trường thế giới tăng mạnh sau thời gian dài bị kìm hãm bởi đại dịch Covid-19.
Tại các thị trường chính như Mỹ, Trung Quốc và EU, nhu cầu thủy sản một lần nữa tăng do tỷ lệ tiêm phòng tại các khu vực này cao (trên 60% dân số), thậm chí một số nước đã áp dụng tiêm nhắc lại. Điều này mở ra kỳ vọng duy trì mở cửa nền kinh tế, thúc đẩy nhu cầu tiêu thụ thủy sản khi hơn 60% sản lượng thủy sản được tiêu thụ thông qua dịch vụ (nhà hàng, khách sạn).
Thị trường Mỹ hiện tồn kho cá tra ở mức rất thấp sau hai năm dịch bệnh. Điều này đã khiến các nhà nhập khẩu Mỹ tăng cường nhập khẩu cá tra. Thị trường Trung Quốc bắt đầu đẩy mạnh cá tra từ cuối năm 2021 để đáp ứng nhu cầu Tết Nguyên đán 2022 trong bối cảnh nguồn cung cá tra cạn kiệt.
Nhờ đó, xuất khẩu cá tra của Việt Nam sang Trung Quốc tăng trưởng rất mạnh trong quý I năm nay. BSC cho rằng sau khi phong tỏa nhiều thành phố để ngăn chặn Covid-19, Trung Quốc sẽ dần tiến tới mở cửa trở lại thị trường. Khi đó, với nhu cầu tiêu thụ cao, Trung Quốc sẽ là yếu tố quyết định đà tăng trưởng của ngành cá tra Việt Nam trong nửa cuối năm 2022.
Khủng hoảng lương thực ở châu Âu cũng là cơ hội lớn cho cá tra Việt Nam. Theo VASEP, nhiều năm qua, “bối cảnh” xuất khẩu cá tra của Việt Nam sang EU khá ảm đạm khi thường theo xu hướng giảm. Năm 2021, xuất khẩu cá tra sang khu vực thị trường này giảm 17% so với năm 2020, chỉ đạt 106,2 triệu USD. Tuy nhiên, trong 4 tháng đầu năm 2022, xuất khẩu cá tra sang EU đã tăng 86,2% so với cùng kỳ năm 2021 với giá trị xuất khẩu đạt 46,7 triệu USD. Điều này cho thấy nhu cầu cá tra đang quay trở lại tại EU, nơi từng là thị trường lớn nhất của cá tra Việt Nam.
Trong khi đó, Nga, nước xuất khẩu các sản phẩm cá thịt trắng như cá tuyết và cá minh thái hàng đầu thế giới, đang phải hứng chịu lệnh trừng phạt do xung đột Nga - Ukraine. Đây cũng là nguyên nhân khiến thế giới thiếu nguồn cung cá thịt trắng, nhưng cũng là cơ hội để tăng nhu cầu đối với cá tra Việt Nam.
Cơ quan Thanh tra và An toàn thực phẩm (FSIS) thuộc Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ vừa công nhận thêm 6 nhà máy chế biến cá tra của Việt Nam được phép chế biến và xuất khẩu sản phẩm cá tra sang thị trường Hoa Kỳ. Như vậy cho đến nay đã có tổng cộng 19 nhà máy chế biến cá tra của Việt Nam được công nhận trong danh sách của FSIS.