Bốn tháng đầu năm 2023, xuất khẩu cá tra giảm 46% so với cùng kỳ năm trước. Điều này không chỉ đặt ra thách thức cho ngành cá tra mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến giá trị xuất khẩu thủy sản của năm 2023. Tuy nhiên, với các chương trình xúc tiến thương mại, xuất khẩu cá tra được kỳ vọng sẽ phục hồi trong quý III năm nay.
Theo VASEP, năm 2022 được đánh giá là năm phát triển của ngành cá tra với giá trị đạt được là 2,4 tỷ USD. Tuy nhiên, khi lạm phát đang làm xói mòn nền kinh tế thế giới, đặc biệt là thị trường G7, người tiêu dùng bắt đầu cắt giảm chi tiêu khiến đơn hàng cá tra sụt giảm. Mức giảm được ghi nhận tại hai thị trường lớn nhất của cá tra là Trung Quốc và Mỹ, Trung Quốc giảm 22% và Mỹ giảm 64%.
Xuất khẩu cá tra sang EU quý I/2023 mới đạt 45 triệu USD, giảm 4% so với cùng kỳ năm ngoái là 46,7 triệu USD. Hầu hết các doanh nghiệp cá tra trong quý I đều tăng trưởng âm so với cùng kỳ năm ngoái. Năm doanh nghiệp xuất khẩu cá tra: Vĩnh Hoàn, NAVICO, IDI Corp, Vạn Đức Tiền Giang, GODACO báo doanh thu giảm từ 7-43%.
Ông Võ Văn Phục, Tổng giám đốc VinaCleanfood, cho biết 4 tháng đầu năm 2023, đơn hàng giảm 30% khiến công ty phải sa thải hơn 1.000 công nhân. Không chỉ thị trường thủy sản lao dốc mà tôm, cá tra, cá da trơn cũng phải cạnh tranh gay gắt với các nước có nguồn nguyên liệu giá rẻ như Ấn Độ, Indonesia, Ecuador.
Dù khó khăn nhưng quý I/2023 đã có một số tín hiệu đáng mừng, nhất là tại EU. Doanh số bán cá tra tăng gấp đôi được ghi nhận tại Đức. Hầu hết các nước trong EU đều tăng đơn đặt hàng cá tra Việt Nam, trong đó tăng trưởng hai con số được ghi nhận ở Rumania (36%), Thụy Sĩ (35%), Đan Mạch (34%), Bulgaria (49%). Một số thị trường nhỏ hơn ghi nhận mức tăng trưởng 3 con số như Đức (100%), Litva (429%), Phần Lan (436%). Doanh số bán cá tra Việt Nam tăng trưởng khả quan được ghi nhận tại một số thị trường ngoài EU.
Tuy nhiên, ngành cá tra đã phải đối mặt với những thách thức kể từ cuối năm 2022 do lạm phát kéo dài và lượng hàng tồn kho của các nhà bán lẻ ngày càng tăng. Bên cạnh khó khăn về thị trường, các doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu cá tra đang gặp khó khăn về nguyên liệu, tín dụng và sản xuất.
Bà Trần Thị Vân Loan, Chủ tịch HĐQT CL-Fish Corp cho biết, để trụ vững thị trường xuất khẩu và vượt qua khó khăn, ngành cá tra rất cần sự hỗ trợ tài chính từ Chính phủ.